in

ÇalışkanÇalışkan EntellektüelEntellektüel HavalıHavalı

2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü

2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü ve Dahası…

İçindekiler

Tanım

Otizm kavramının ortaya çıkışı psikiyatrist Eugen Bleuler’ın çalışmalarıyla 1911’de olmuştur. Bleuler, bu terimi aşırı bir sosyal geri çekilme şeklinde gerçekleşen şizofreninin basit semptomları olarak kabul edilen belirli bir semptom kümesini tanımlamak için kullanmıştır. Daha sonra, 1943’te, pediatrik psikiyatrist Dr. Leo Kanner’ın “Duygusal Temasın Otistik Rahatsızlıkları” adlı makalesinde otizm, sosyal ve duygusal bir bozukluk olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, 1944’te Hans Asperger “Otizm Psikopatolojisi” makalesinde otizm tanımını sosyal ve iletişim becerilerinde zorluk çeken çocukların normal zeka bozukluğu olarak yapmıştır. Tüm bu çalışmalar, 1980 yılında otizmin şizofreniden ayrı bir bozukluk olarak sınıflandırılmasına yardımcı olan çalışmalara da önemli bir katkı sağladı. Uzun bir sürecin ve bilimsel gelişmelerin ardından otizm spektrum bozukluğu olan kişiler hakkında farkındalık yaratma konusunda insanları harekete geçmeye teşvik ederek bu kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmenin yeni yollarını bulmaya yönelik araştırmaları desteklemek amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından Aralık 2007’de Otizm Farkındalık Günü ilan edildi. Nisan ayı da ”Otizm Farkındalık Ayı” kabul edildi. 2008’den bu yana dünya çapında her yıl birçok faydalı etkinlik düzenleniyor.

Bir spektrum olarak otizm kavramı, son haliyle 2013 yılında Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nın beşinci baskısında tanımlandı. Bu tanıma göre otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan, kişinin diğer bireylerle iletişim kurmasını zorlaştıran ve engelleyen karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Otizmin belirtileri en erken yaşamın ilk 6-8 ayında fark edilebilmektedir. Belirtileri otizmle karıştırılan birçok hastalık vardır. Sağlık uzmanına mutlaka danışmak kaydıyla otizmde sık gözlenen belirtiler şu şekilde sıralanabilir: Göz teması kuramamak, seslenildiğinde yanıt vermeme/dönüp bakmama, dil ve iletişim sorunlarıyla beraber yaşıtlarıyla arkadaşlık kuramama, ilgisizlik, empati kurmakta zorluk.

Otizmi olan bazı bireylerin öğrenme güçlükleri, akıl sağlığı sorunları gibi başka koşulları olabilir. Bu yüzden bireyler farklı seviyelerde tedavi desteğine ihtiyaç duyabilir.

Görsel 1

Otizm Hakkında Gerçekler ve Oranlar

Otizmin kesin tedavisi yoktur. Erken tanı ile sürekli eğitim ve tedavi sayesinde bireyin yaşam kalitesi artırılabilir. Erken tanı ve doğru eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık %50’sinde otizm semptomları kontrol altına alınmıştır. Otizm spektrum bozukluğu olan kişilerin yaklaşık %40’ı konuşmaz. Yaklaşık her 20 dakikada, bir çocuk otizm tanısı almaktadır.

GFK (Growth from Knowledge) Türkiye ile yapılan “Türkiye’deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi” araştırması, Türkiye’de her 10 kişiden 8’inin otizmin belirtilerini bilmediğini ortaya koydu.

Otizm 1970’li yıllarda nadir görülen bir bozukluk olarak tanımlanırken 2000’li yıllarda otizm sıklığının oldukça arttığı görülmüştür. Amerika Hastalıkları Kontrol Merkezi verilerine göre 2006’da 1/150 oranında görülürken 2014’te 1/64 gibi daha yüksek oranlardan bahsedilmektedir.

1985 yılında her 2.500 çocuktan birinde rastlanırken günümüzde her 68 çocuktan biri otizm riski ile doğmaktadır. Ülkemizde yaklaşık 1.142.586 otizmli birey ve bu durumdan etkilenen 4.568.000 aile ferdi olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ayrıca 0-18 yaş grubu arasında yaklaşık 352.000 otizmli birey bulunmaktadır ve bu bireylerden düzenli eğitime erişebilenlerin sayısı ise 30.050’dir. Otizm erkeklerde kızlara oranla yaklaşık 4 kat daha fazla görülmektedir.

Otizm Farkındalığı Kapsamında Yapılan Çalışmalar

  • Dünya Sağlık Örgütü (WHO), AB İnsani Yardım ve Sivil Koruma Genel Müdürlüğü (ECHO) ve bakanlıklar iş birliğinde sağlık personelinin, çocuk alanında çalışan diğer meslek gruplarının ve ebeveynlerin farkındalık düzeylerinin artırılmasına yönelik eğitimler.
  • Kamuoyunun dikkatini otizme çekmek için başlatılan dünya çapında yapılan Mavi Işık Yak (Light It Up Blue ) Kampanyası ile bu kapsamda ikonik yapıların mavi ışıkla aydınlatılması, mavi rengi ön plana çıkararak sosyal medya desteği.
  • Otizmli çocuklar için rehabilitasyon merkezleri, çeşitli sosyal eğitimler ve zeka faaliyetleri.
  • Herkesin eğitim sistemlerine eşit kayıt ve erişimini sağlamak ve engelliliğin niteliği veya ciddiyeti ne olursa olsun, her tür ve eğitim düzeyinde bireysel potansiyel geliştirme için eşit fırsatlar sağlamak, araştırmaya uygun eğitim stratejileri ve kişiye özel hazırlanmış eğitim programları.

Tema ve Sloganlar:

2021: ”Öğrenebilirim, Çalışabilirim”
2019: ”Otizm için Yeni Bir Dinamik” ve ”Ben ∞ Otizm ”
2017-2018: ”Otizm için Engelleri Bir Araya Getirelim”
2016: “Saygı, Kabul, Kapsayıcılık”
2015: ”Ayrımcılığı Durduralım”
2014: ”Birlikte Yapabiliriz”

Sonuç

Her yıl 2 Nisan’da Dünya Otizm Farkındalık Günü kapsamında ortak bir noktada buluşuyoruz. Otizmli kişilere destek olmak amacıyla dünya çapında faaliyetler gerçekleştiriliyor. Uluslararası topluluklar bir araya gelip maviyi aydınlatarak otizm farkındalığına ışık tutmayı hedefliyor.

Kaynaklar:

  1. https://www.autismeurope.org/what-we-do/world-autism-awareness-day/
  2. https://devrekanidh.saglik.gov.tr/TR,461926/2-nisan-dunya-otizm-farkindalik-gunu.html
  3. https://nationaltoday.com/world-autism-awareness-day/

Görsel Kaynaklar:

  1. https://www.scotsman.com/webimg/b25lY21zOjQyNmQzZTk3LTg3NDAtNDVjOC04OTg2LTU5OWE0ZWQ1OGM0YjpiNTExYThiZi02NjhkLTQ1YTQtOGRlNi00NDVjODdhY2M2MzM=.jpg?width=640
  2. https://dosyahastane.saglik.gov.tr/Resim/306863,dunyaotizmfarkindalikgunujpg.png?0

Editör: Tolga POLAT

Ne düşünüyorsunuz?

11 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir